Anno 2025 verkeert het Nederlands vrouwenelftal in alarmfase rood
Nadat Oranje de Olympische Spelen van Parijs misliep, volgde op het EK in Zwitserland een roemloos aftocht na drie groepsduels. In topwedstrijden wordt het team structureel afgetroefd – atletisch, technisch, tactisch, mentaal én conditioneel. Illustratief zijn de zware nederlagen: 0-4 tegen Spanje en 0-2 tegen Duitsland in de olympische kwalificatie, opnieuw 0-4 tegen Duitsland in de Nations League, en 0-4 tegen Engeland op het EK. Slechts één keer sloeg de expected-goals-balans uit in Oranjes voordeel (1,6 vs 1,4 op 21 februari 2025 tegen Duitsland); ook toen bleef het steken op 2-2.
Bondscoach Andries Jonker stond erbij en keek ernaar.
Sinds zijn aantreden versloegen de Leeuwinnen slechts één topland (Engeland in 2023). Jonker paste zich steevast aan de tegenstander aan in plaats van andersom en weigerde door te selecteren. Er kwamen ‘abonnementen’ in plaats van uitnodigingen: ervaren krachten bleven onaantastbaar, terwijl talenten over het hoofd werden gezien en zelfs een teruggehaalde Shanice van de Sanden de voorkeur kreeg. Oranje tuimelde logischerwijs uit de FIFA-top 10.
Het draagvlak brokkelde af.
Speelsters die bij hun clubs met topcoaches werken en eerder onder Sarina Wiegman floreerden, keerden zich tegen Jonker; na zijn ontslag sprong niemand voor hem in de bres. Zijn ongelukkige optreden in een NOS-podcast, vlak voor het EK, kostte hem het laatste restje geloofwaardigheid.
Op het EK kwam alles samen in de cruciale groepswedstrijd tegen Frankrijk. Jonker liet Vivianne Miedema op de bank, gunde recordinternational Sherida Spitse haar eerste basisplaats en zag zijn ploeg ondanks een 2-1 ruststand binnen zes minuten capituleren (2-5). Een mislukte korte vrije trap tussen Dominique Janssen en Victoria Pelova luidde de ineenstorting in, waarna de Franse aanvalsmachine het karwei afmaakte.
De rekening is hoog. Oranje won te weinig, speelde niet aantrekkelijk en inspireerde al evenmin – pijnlijk in een tijd waarin steeds minder meisjes voor voetbal kiezen. De nieuwe bondscoach Arjan Veurink staat voor een immense inhaalslag om de honger, het geloof en het niveau terug te brengen bij de Leeuwinnen.
Oranje Leeuwinnen op het EK 2025 – een diepgaande stand-van-zaken
1. Groepsfase in één oogopslag
| Wedstrijd | Uitslag | Belangrijkste momenten |
|---|---|---|
| Wales – Nederland | 0-3 | Miedema tikte haar 100e interlandgoal binnen en Beerensteyn maakte haar rentree na blessure |
| Engeland – Nederland | 4-0 | Nederlandse high-press stort in na rust; achterlijn werd keer op keer opengetrokken |
| Nederland – Frankrijk | 2-5 | Oranje kwam 2-1 voor, maar incasseerde drie treffers in zes minuten (Cascarino-show) |
Eindstand Groep D: 3e plaats, 3 pt, doelsaldo -4 (GF 5 / GA 9) – uitschakeling in de groepsfase, de vroegste exit sinds 2013
2. Tactisch raamwerk
- Formatie-wissel – Jonker begon, tegen de verwachting in, met een klassiek 4-3-3 in plaats van zijn geteste 5-3-2 met wing-backs. De omschakeling leverde meer aanvallende balans op maar liet de defensie kwetsbaar bij snelle counters
- Aanpassingen onderweg – Na de mokerslag tegen Engeland probeerde hij in de slotduel een hybride 4-4-2 diamond (Brugts als inverted winger), maar de veldbezetting brak in onder Franse druk.
3. Aanval – kansen genoeg, rendement te laag
| Speler | Observaties |
|---|---|
| Vivianne Miedema | Hersteld van ACL-leed, maar nog niet 100 % explosief. Toch 3 scoringskansen ↔ 1 goal en 1 assist; vaak geïsoleerd door gebrek aan aansluiting van het middenveld. |
| Lineth Beerensteyn | Pas na rust vs. Engeland & Frankrijk inzetbaar; leverde meteen diepgang, maar oogde roestig na hamstringprobleem. |
| Esmee Brugts | Beste drie voorzetten vs. Wales, maar verdween uit de wedstrijd wanneer ze als back moest bijschuiven. |
Patroon: Oranje creëerde gemiddeld 10,3 schoten per duel, maar slechts 34 % on target. Veel aanvallen verliepen via de linkerkant, waardoor voorspelbaarheid ontstond.
4. Middenveld – puzzel zonder Pelova en Roord
- Controle-/crea-dilemma – Stefanie van der Gragt is gestopt, Jill Roord miste het toernooi (kruisband); Victoria Pelova geraakte pas fit voor invalbeurten. Hierdoor moesten Spitse-Groenen-Van de Donk constant meters compenseren en leden zij 16 balverliezen in de ‘zone 14’ in twee wedstrijden.
- Gebrek aan progressieve passing leidde ertoe dat Miedema zich diep liet uitzakken, wat de penaltybox-presence verder uitholde.
5. Defensie & keepers – het zwakste blok
- Centrale duo – 19-jarige Veerle Buurman maakte haar debuut naast Dominique Janssen. Positioneel sterk, maar onvoldoende snelheid in omschakeling.
- Flankbacks – Wilms & Kajan konden de overlappingen niet bijbenen; 43 % van alle tegengoals kwam uit lage voorzetten van de tegenstander.
- Doel – Van Domselaar worstelde met fitheid; invalster Lize Kop had een reddingspercentage van slechts 55 %.
6. Blessure-ellende en personele keuzes
| Geblesseerd (voor of tijdens toernooi) | Gemist aantal minuten | Impact |
|---|---|---|
| Pelova (knie) | 180+ | Creativiteit op 10 ontbrak |
| Beerensteyn (hamstring) | 135 | Dreiging achter de verdediging gereduceerd |
| Van Domselaar (enkel) | 90 | Keeperswissel, onrust achterin |
| Meermaals herschikken van de basis-XI frustreerde automatismen en pressing-triggers. |
7. Coachingsdossier & toekomst
- Einde Jonker-tijdperk – De bondscoach moet na het EK plaats maken voor Arjan Veurink. De matige resultaten versnellen de nood aan herijking van speelstijl en selectie.
- Kernvraag: keren we terug naar de 5-3-2 om de defensieve wankelheid te maskeren, of blijft men vasthouden aan een aanvallend 4-3-3-dna?
8. Statistische blik
| Indicator | NL | Gem. top-8 | Verschil |
|---|---|---|---|
| Doelpunten tegen per wedstrijd | 3,0 | 1,2 | –1,8 |
| Expected Goals For (xGF) | 1,2 | 1,6 | –0,4 |
| Pass-nauwkeurigheid laatste 3e | 70 % | 78 % | –8 pp |
| Balveroveringen op tegenhelft | 4,7 | 8,3 | –3,6 |
Cijfers gebaseerd op Opta/UEFA match sheets.
9. Historische context
- 2017: Europees kampioen met 4-2-2-2 pressing-variant (Wiegman).
- 2022 (EK) & 2023 (WK) kwartfinales.
- 2025: eerste groepsfase-exit in twaalf jaar; teken dat de ‘gouden generatie’ haar piek voorbij is terwijl verjonging (Buurman, Leuchter, Brugts) nog tijd vergt.
10. Aanbevelingen richting 2026 / 2027
- Verdedigende reset – Test een 3-4-1-2 in de Nations League om Janssen meer rugdekking te geven en Brugts hoger op het veld te houden.
- Meten is weten – Investeer in datagedreven load-monitoring om blessurelast (17 % van selectie geblesseerd >14 dagen in seizoen 24/25) te verminderen.
- Talentfast-track – Integreer U-19 kampioenen Buurman, Jonna van de Velde en Ziva Henry structureel in A-selectie-kampen.
- Mentale begeleiding – Na de tweede helft tegen Frankrijk bleek mentale weerbaarheid fragiel; inzet van sportpsycholoog (pilot bij de mannen-U21) aanbevelenswaardig.
- Coachingcontinuïteit – Geef Veurink een cyclus tot het WK 2027 om speelwijze en selectie te consolideren; vermijd tussentijdse koerswijzigingen.
Conclusie
De vroege uitschakeling in Zwitserland is geen toeval maar de optelsom van vormdip, blessures, tactisch zoeken en verouderende kern. Met gerichte verjonging, een scherper verdedigend plan en structurele fitheid kan Oranje vanaf de Nations League een nieuwe opwaartse lijn inzetten – maar de marge voor fouten is klein.
